Nikt nie lubi myśleć o tym, że trzeba stosować się do zasad, ale zasady są obecne w większości organizacji. Społeczności na Wiki nie różnią się niczym pod tym względem. Wikie mają zwykle różne wytyczne o tym, jakie strony można pisać, albo jak należy postępować na czacie, a także jak i dlaczego administrator może cię zablokować. Ogólnie, zasady są bardzo prostymi kodeksami postępowania, które mają na celu zapewnienie gładkiego przebiegu działalności na Wiki. Ale jakie powinny być te zasady?
Zasady powinny zostać stworzone wtedy, kiedy zaistnieje taka potrzeba. Stanowią podręcznik stylu, który mówi ludziom, jak pisać. Dzięki nim wandalizm, spam i trollowanie nie są tolerowane. Według zasad ludzie mają być grzeczni i mieć szacunek dla innych osób na czacie. Istnieje wiele rodzajów zasad, które można stworzyć, ale trzeba pamiętać o kilku rzeczach, zanim zabierzesz się za ich tworzenie.
Zasady powinny coś osiągać[]
Zasady powinny być przejrzystymi i zwięzłymi omówieniami prowadzącymi kogoś przez proces edytowania oraz interakcje w społeczności. Aby było to efektywne, zasady muszą być praktycznymi rozwiązaniami istniejących problemów. To coś, o czym często się zapomina. Nieznane społeczności często tworzą zasady dla niezbyt ważnych rzeczy w pierwszych latach swojego istnienia; nie wolno mieć więcej niż 20 userboksów na swojej stronie użtkownika, można mieć maksymalnie jeden film na swojej stronie użytkownika i trzeba dodawać kategorię do artykułu, albo cały artykuł zostanie usunięty.
Czy brzmi to jak prawdziwe problemy, czy zaproponowane rozwiązania zdają się być potrzebne? Nie, tak naprawdę to nie. Wszystkie zostały utworzone na podstawie upodobań adminów, a nie w celu naprawienia prawdziwych problemów. I tutaj przechodzimy do kolejnego, bardzo ważnego punktu.
Nie komplikuj, głuptasie[]
Nie, nie jesteś głuptasem, nie martw się! Zastosowanie metody KISS (Keep It Simple, Stupid) sprawia, że twoje zasady i rzeczy, których chcesz nauczyć ludzi, są tak uproszczone i tak zrozumiałe, jak to możliwe, przy czym nie tracą na znaczeniu i wartości. To bardzo, bardzo cenna koncepcja, która powinna mieć znaczenie, gdy tworzysz zasady i zarządzasz nimi.
W przypadku tych niepotrzebnych zasad, które były wyżej wspomniane, unikaj „instruction creep”, czyli rozbudowywania instrukcji w nieskończoność aż do momentu, kiedy nie da się już ani ich egzekwować, ani ich zrozumieć. Ten koncept jest obecny w wielu korporacjach i innych zbiorowościach. Taka sytuacja może mocno utrudniać sukces społeczności, ponieważ jest przeciwieństwem metody KISS. Przede wszystkim, użytkownicy nie mogą przez nią pojąć zasad, albo po prostu je ignorują, bo jest ich za dużo. Kto by chciał przeczytać 20 zasad - nie po prostu 20 reguł, a 20 zbiorów reguł?
Nakreślmy scenariusz, który się czasami zdarza. Powiedzmy, że masz dużo zasad. Co się dzieje? Często ludzie ich po prostu nie czytają. To oznacza, że omijają wiele ważnych reguł, takich jak podręczniki stylu, które uczą użytkowników na temat tworzenia i formatowania stron. Tak więc masz sytuację, w której ludzie tworzą dużą liczbę stron oraz edycji, które nie są zgodne z twoimi zasadami. Jaka jest powszechna reakcja administratorów na coś takiego? Niestety, jeśli nie zorientują się, że mają zbyt dużo zasad, prawdopodobnie dodadzą kilka kolejnych i zaczną blokować ludzi - a obie te rzeczy są przeciwko temu, co jest potrzebne do osiągnięcia sukcesu.
Jeśli musisz tworzyć zasady, rozważ czy są one naprawdę potrzebne. Spójrz na edycje oraz na kontakty w społeczności, czyli obszar, który musi być regulowany przez zasady. Czy ten obszar ma problem? Jeśli nie, to nie naprawiaj tego, co nie jest zepsute. Kiedy problem istnieje, czy zasada proponowana przez ciebie jest praktycznym rozwiązaniem? Jeśli nie jest, to zastanów się nad poprawieniem jej. To z kolei prowadzi do następnego ważnego punktu.
Miej realistyczne oczekiwania wobec swojej społeczności[]
Jeśli chcesz, by ludzie szybko uczyli się twoich zasad, nie dawaj im 20 nowych zbiorów zasad do przeczytania tak po prostu, natychmiast. Nie można tego oczekiwać od kogokolwiek. To jest szczególnie ważne w nowych społecznościach. Dopiero co założyłeś społeczność? W takim razie nie potrzebujesz zbyt wielu zasad. Kiedy spróbujesz kontrolować wszystko naraz, zwłaszcza gdy jeszcze nie bardzo jest co kontrolować, tylko zaszkodzisz przyszłości swojej społeczności. Pozwól społeczności ewoluować naturalnie i dodawać zasady wtedy, kiedy są one potrzebne.
Musisz także pamiętać o naturze Wikii, ponieważ nie są one takie, jak inne strony internetowe. Wiki nie jest blogiem, nie jest siecią społecznościową, nie jest tablicą wiadomości. Ma w sobie po trochu wszystkiego, więc ma bardzo unikatowy format. Z tego powodu jej nieodłącznym elementem jest krzywa uczenia się. Nie każdy nauczy się wszystkiego w tym samym tempie, a to tempo może bardzo zależeć od liczby zasad w społeczności, a także tego, jak proste lub skomplikowane są te zasady. Niektórzy administratorzy lubią myśleć „szybko się nauczyłem, więc ty też powinieneś!” W rzeczywistości takie myślenie nie ma sensu. Nie każdy nauczy się tak szybko, jak tego chcesz, więc nie oczekuj tego. Każdy jest inny i każdy powinien otrzymać szansę nauczenia się wszystkiego w swoim tempie, o ile nie wprowadza chaosu w społeczności. Tak właśnie nowi, niedoświadczeni użytkownicy zostają wielkimi edytorami.
Podsumowanie[]
Podsumowując, unikaj komplikacji. Nie próbuj rozwiązywać nieistniejących problemów. Unikaj „instruction creep”. Każdy uczy się w swoim tempie, więc upewnij się, że ułatwiasz ludziom wszystko tak, jak to jest możliwe, dopóki nie zakłóca to funkcjonowania społeczności.
Potrzebujesz więcej pomocy w tworzeniu zasad? Zajrzyj na forum społeczności albo na czat, gdzie użytkownicy z całego Fandomu mogą ci pomóc.